[滿文奏摺] 郎中額森自縊案

刑部尚書托賴等奏為郎中額森自縊案請旨摺
康熙六十一年十二月十七日

beidere jurgan i aliha amban bime, kubuhe fulgiyan i ujen coohai gūsai ejen kamciha toolai sei gingguleme wesimburengge, hese be baire jalin,
刑部尚書兼鑲紅旗漢軍都統臣托賴等謹奏：為請旨事。
gulu šanggiyan i manju gūsai nacin nirui bošokū huiceng ni boolanjihangge,
據正白滿洲旗那親佐領下領催惠成報稱：
ceni nirui hafan i jurgan i icihiyara hafan esen be, ši hiya i hoton weilere de tucibuhe bihe,
將伊等佐領下吏部郎中額森，差派修理石匣城垣。
ere aniya omšon biyai juwan nadan de, ši hiya hoton i wargi dukai tule jang halangga niyalmai diyan de fasime bucehebi seme boolanjiha be,
於今年十一月十七日，在石匣城西門外張姓店內自縊身死等情。
amban meni jurgan ci, uthai mi yūn hiyan de pai bithe yabubufi, ši hiya i fujiyang ni emgi esen i giran feye be kimcime tuwafi, esen i fasime bucehe turgun be,
經臣部即牌行密雲縣，會同石匣副將，將額森身屍詳驗，并額森縊死之情由，
esen i beye hanci dahalame bihe booi niyalma, diyan i ejen de getukeleme baicame fonjifi hūdun jurgan de boolanjikini seme yabubuha bihe,
訊取額森親隨家人、店主，查明速報部，等因咨行後，
sirame mi yūn hiyan i jyhiyan siowei tiyan pei sei alibume benjihe bithede,
續據密雲縣知縣薛天培等咨呈內開：
jurgan i bithe be dahame, buya hafan bi uthai udzo be gaifi, ši hiya i fujiyang ni emgi diyan neihe niyalma, falgai da, esen i beye hanci dahalame bihe booi niyalmai sasa esen i giran feye be tuwaci,
遵照部文，卑職即帶領仵作，會同石匣副將，與開店人、總甲、額森親隨家人，驗看額森身屍，
monggon de uše i toron bi, juwe ujan acanahakūbi, fasime bucehengge yargiyan,
脖項有帶痕，兩端不相接，委係自縊身死。
esen i hefeli ci emu afaha manju bithe tucibuhebi, esen i booi niyalma suwanju sede fonjici,
從額森懷中翻出滿文書一張，訊額森家人拴住等，
meni ejen weilen i menggun edelehe turgunde hafirabufi fasime bucehe inu sembi,
供「我等主子，因欠缺工銀，被迫吊死是實」等語。
uttu ofi, esen i hefeliyehe manju bithe be suwaliyame jurgan de alibume benehe seme jurgan de benjihebi,
故此，將額森懷揣滿文書，一併咨呈至部前來。
esen i hefeliyehe bithe be tuwaci,
自額森懷揣之文看得：
esen mimbe yang jeo furdan i cifun takūran de genehe turgunde, dooli bihe boo yo i emgi ši hiya ba i hoton be weilere de tucibufi
因令額森我前往揚州關稅之差，同原道員鮑鑰，派修石匣地方城垣。
weilen i giyandu, weilere jurgan i icihiyara hafan gu coo dzo, dorgi baita be uheri kadalara yamun i aisilakū hafan dateo derencume haršame boo yo be weilen i bade isiburakū,
工程監督、工部郎中顧朝佐、內務府員外郎大頭徇庇，不准鮑鑰至工程地方，
damu mimbe hoton be weilebure de, mini boo boigon be gemu uncafi, damu juwe minggan emu tanggū uyunju juwe yan duin jiha menggun bahafi,
惟令我修理城垣，我將房產俱行變賣，惟得銀二千一百九十二兩四錢，
giyandu de ulame ambasa de alafi encu niyalma be tucibureo seme baire de, giyandu se, ulin gaire de gūnin de acabuhakū ofi,
懇求監督轉告大臣等，另遣他人，等因請求時，因監督等索財不合心意，
weilen i da u io de de tacibufi, ere gese šahūrun erinde mini etuku be sufi, juwe inenggi juwe dobori etuburakū bime, geli emu minggan sunja tanggū yan sere lingdzi bithe be gaiki seme bilagan bilaha,
故唆令工頭吳有德，似此冷天，脫下我之衣服，兩日兩夜不准我穿，且又勒限索取一千五百兩之綾子書。
gūnihakū weilen i da, giyandu, mini booi niyalma boro be huthufi nimanggi bade umbufi, geli mimbe dahalara duin aha be gemu tantame ukambuhabi,
不料工頭、監督將我家人博羅捆縛，埋於雪中，又將隨我之四名奴才，均行打逃。
esen bi ai weile baha seme ere gese girubure de isibumbi, ere jergi turgun be wesimbureo sehebi,
額森我獲何等罪，受此等凌辱。將此等情由懇乞具奏。等情。
baicaci, esen ne tušan i icihiyara hafan bime, fasime bucehe be tuwaci, turgun akū seci ojorakū,
查得，額森係現任郎中，驗看自縊身死，不無情故，
erebe mi yūn hiyan de bithe yabubufi, bucehe esen i booi niyalma, diyan i ejen jang doo hūwang sebe jurgan de benjibufi, weilere jurgan de bithe unggifi,
將此行文密雲縣，將已死額森之家人，店主張道黃等送部，
giyandu gu coo dzo, dateo sebe ciralame selgiyefi, weilen i da u io de sebe gu coo dzo sede nikebufi jafafi suwaliyame jurgan de gajifi getukeleme beidefi wesimbuki sembi, erei jalin gingguleme wesimbuhe, hese be baimbi.
行文工部，嚴傳監督顧朝佐、大頭等，將工頭吳有德等着顧朝佐等拏獲，一併解部審明具奏。為此謹奏。請旨。

"giyandu sa be jafafi ciralame beide,"
朱批：拏獲監督等嚴審。

elhe taifin i ninju emuci aniya jorgon biyai juwan nadan,
康熙六十一年十二月十七日
beidere jurgan i aliha amban bime kubuhe fulgiyan i ujen coohai gūsai ejen kamciha amban toolai,
刑部尚書兼鑲紅漢軍旗都統臣托賴、
aliha amban amban jang ting šu,
尚書臣張廷樞、
hashū ergi ashan i amban amban asinai,
左侍郎臣阿錫鼐、
hashū ergi ashan i amban amban wang ging dzeng,
左侍郎臣王景曾、
ici ergi ashan i amban amban liosiyang,
右侍郎臣六相、
ici ergi ashan i amban amban jeo doo sin,
右侍郎臣周道新。