ju g'o liyang ilenggu i geren saisai baru afaha.
諸葛亮舌戰羣儒
tereci lu su, kungming ni emgi gisurere de, lu su gaitai mujilen bahafi gūnime,
却說魯肅、孔明共議，肅猛省：
kungming serengge, gisun mangga niyalma. giyang ni dergi de genefi aikabade dain dekdebuhe de ainara.
「孔明是箇舌辨之士，去到江東，猶恐惹起刀兵。
u gurun etehe de wajiha, eterakū ohode weile minde jimbi seme
倘勝則可，倘敗則歸罪於我。」
goidame gūnifi, kungming ni baru hendume,
尋思半晌，與孔明曰：
siyan šeng u heo de acaha manggi, ts'oots'oo i cooha geren, jiyanggiyūn i ambula be yargiyan i ume alara.
「先生如見吳侯，切不可實言曹操兵多將廣。
jai ts'oots'oo be giyang ni dergi de jimbio akūn seme fonjici, damu sarkū se.
若問操欲下江東否，只言不知。」
kungming hendume, dzi jing dahūn dahūn i ume tacibure, mini cisui karulame jabure gisun bi.
孔明曰：「不須子敬叮嚀，亮自有對答之語。」
lu su emu siran i udu jergi hendure de, kungming umai seme jaburakū. damu šahūrun injembi.
魯肅連囑數番。孔明含笑。
cuwan dalin de isinaha manggi, lu su, kungming be giyamun i boo de ebubufi,
船已到岸，肅請孔明於驛中安歇。
sun cuwan i jakade geneci, sun cuwan yamun de tefi bithe, coohai hafasa be isabufi jing weile be (hebedembi)[hebdembi].
肅來見孫權。權正聚文武於堂上議事，
lu su be isinjiha seme donjifi uthai gajifi fonjime, dzi jing ni jing jeo i mejige gaime genehe weile absi oho.
聽知魯肅到，急召入而問曰：「子敬往荊州體探事情若何？」
lu su hendume, getuken i bahafi donjiha akū.
肅曰：「未知虛實。」
sun cuwan hendume, sini genehengge ai baita.
權曰：「所幹何事？」
lu su hendume, encu emu hebedere gisun bi.
肅曰：「別有商議。」
sun cuwan, ts'oots'oo i unggihe bithe be tucibufi, lu su de tuwabuha, bithe de henduhengge.
權將曹操檄文以示肅曰：
ts'oots'oo bi han i hese be alifi, weilengge urse be dailame tu emgeri julesi jorire jakade, lio dzung gala joolafi jing jeo, hiyang yang ni irgen edun i ici be tuwame dahaha.
操近承帝命，奉詞伐罪，旌麾南指，劉琮束手，荊襄之民，望風歸順。
te amba cooha tanggū tumen, ujulaha jiyanggiyūn minggan be gaifi,
今統大兵百萬，上將千員，
jiyanggiyūn i emgi giyang hiya bade abalafi, uhei hūsun i liobei be dailafi, han' gurun i babe dendeme gaifi gashūfi umesi hajilaki, acara inenggi be jai boljoki. hūdulame karu mejige isibu sehebi.
欲與將軍獵于江夏，共伐劉備，同分漢土，永結盟好。相見再期，宜早回報。
lu su tuwame wajifi hendume, ejen gung ni wesihun gūnin adarame.
肅看畢，曰：「主公尊意若何？」
sun cuwan hendume, gisun toktoro unde.
權曰：「未有定論。」
jang joo hendume, ts'oots'oo tasha yarga i gese,
張昭曰：「曹操虎豹也。
te tanggū tumen geren cooha be gaifi, abkai jui hese de aname, duin dere be dailame yabumbi, alici ojorakū.
今擁百萬之衆，借天子之名，以征四方，拒之不順。
jiyanggiyūn i akdafi ts'oots'oo de eljeki serengge golmin giyang bihe,
且將軍大勢可以拒操者，長江也。
te ts'oots'oo jing jeo i muke cooha be bahafi, amba cuwan aššafi ududu minggan giyang de bi,
今操得荊州水軍，艨艟鬬艦，動以千數，浮以沿江，
muke olhon i sasa wasire ohode, musei golmin giyang ni akdun baitakū ombi.
水陸俱下，此為長江之險已與我共之矣！
terei hūsun alin i adali alici ojorakū,
其勢如山嶽，不敢迎之。
mentuhun i gūnin dahara de isirakū, ere tumen de elhe ojoro arga kai.
以愚之計，不如降之，以為萬安之策。」
geren hebei hafasa gemu hendume, dzi bu i gisun abkai gūnin de ambula acahabi,
衆謀士皆曰：「子布之言，正合天意。」
sun cuwan ekisaka umai sehekū, jang joo se geli hendume,
孫權沉吟不語。張昭等又曰：
ejen gung ambula ume genehunjere ts'oots'oo de dahaha de, dergi u gurun i irgen elhe, giyang ni julergi ninggun jiyūn be karmaci ombi.
「主公不必多疑。如降操，則東吳民安，江南六郡可保矣。」
sun cuwan ilifi etuku halame genere de, lu su dahame sihin i fejile genehe manggi,
權起更衣，肅隨於宇下。
sun cuwan, lu su i gūnin be ulhifi gala be jafafi hendume, sinde aika gisun bio.
權知肅意，乃執肅手而言曰：「卿欲如何？」
lu su hendume, teike geren i gūnin be tu[wa]ci cohome jiyanggiyūn be ufaraburengge, tesei emgi amba weile be hebedeci ojorakū,
肅曰：「却纔衆人之意，專誤將軍，不足以圖大事。
geren gemu ts'oots'oo de dahaci ombi dere, jiyanggiyūn adarame dahaci ombi,
衆皆可降曹耳，如將軍必不可也。」
sun cuwan hendume, adarame.
權曰：「何以言之？」
lu su hendume, lu su i jergi niyalma ts'oots'oo de dahaha de, udu da gašan de bederecibe, gebu jergi bifi hono ts'oots'oo i fejergi hafan be ufararakū,
肅曰：「如肅等降操，當以肅還鄉黨，品其名位，猶不失下為操從事，
kemuni tukšan tohoho sejen de tefi niyalma be dahabume alin weji dorgi saisai emgi guculembi, hafan wesimbuci jeo jiyūn be ufararakū,
乘犢車，從吏卒，交游士林，累官故不失州郡也。
jiyanggiyūn, ts'oots'oo de dahaha de aibide bimbi, hafan oci heo ci dulenderakū, teci emu sejen, yaluci damu morin, dahara niyalma juwan ci dulenderakū, jai dahūme julesi forome teme ejen i doro be bahambio,
將軍降曹操，欲安所歸乎？官不過封侯而已，車不過一乘，騎不過一匹，從不過十人，豈得南面稱孤哉？
geren i gūnin gemu meni meni beye i jalin de kai, tesei gisun be dahaci ojorakū, jiyanggiyūn seolefi amba weile be hūdulame toktobu.
衆人之意，各自為己，不可用也。將軍詳之，早定大事。」
sun cuwan sejilefi hendume, geren i gisun mini gūnin be ufaraburengge,
權歎曰：「諸人議論，甚失孤望。
dzi jing ni arga tob seme mini gūnin de acaha, abka cohome dzi jing be minde buhengge kai,
子敬開說大計，正與吾同。此天以子敬賜我也！
yooni sain ojoro arga, ede toktoci acambi.
保全之計，其意須要已定。
ts'oots'oo jakan yuwan šoo be bahabi, te geli jing jeo i cooha be dahabuhabi. aikabade tere i hūsun (amban)[amba] de sujaci ojorakū ayoo.
但操新得袁紹，近得荊州之兵，恐勢大，難以抵敵。」
lu su hendume, bi giyang be doome dang yang de isinafi lio ioi jeo i cooha gidabuha be donjiha,
肅曰：「肅渡江而到當陽，已聞劉豫州兵敗。
amala giyang hiya bade hiowande be acafi yargiyan tašan be fonjiha,
次至江夏相見，特問其虛實。
emu niyalma nenehe turgun be šumilame sambi. bi cohome yarume gajihabi, ejen gung cendeme fonjime tuwa.
有一人深知前故，特引到此，主公試問之。」
sun cuwan hendume, we. lu su alame, ju g'o jin i deo ju g'o liyang.
權曰：「是何人？」肅曰：「諸葛瑾之弟，諸葛亮也。」
sun cuwan hendume, o lung siyan šeng waka semeo, lu su hendume, inu. te giyamun i boo de tatahabi.
權曰：「莫非臥龍先生否？」肅曰：「是也，見在舘驛中安歇。」
sun cuwan hendume, enenggi abka yamji[ha] cimaha inenggi bithe, coohai hafasa be cacari fejile isabufi,
權曰：「今日天晚，來日聚文武於帳下，
tere be neneme musei giyang ni dergi saisa de acabuha manggi, amala yamun de tucifi weile be hebedeki.
先教見俺江東英俊，然後升堂議事。」
lu su hese be gaifi genehe,
肅領命而去。
jai cimari erde kungming be solifi acabume gamara de, lu su geli hendume, u heo de acaha manggi, ts'oots'oo i cooha be geren seme ume alara,
次日早，請孔明來見，肅又曰：「如見吳侯，切不可言曹操兵多。」
kungming hendume, ju g'o liyang bi arbun be tuwame forgošome gisurere ba bi, gung be ufaraburakū.
孔明曰：「亮自見機而變，不悞于公。」
tereci lu su, kungming be gajime cacari fejile isinjifi tuwaci,
魯肅引孔明至幕下，視之，
jang joo, gu yung ni jergi bithe, coohai hafasa orin funceme de mahala, onco umiyesun umiyelefi, etuku be dasatafi tob seme tecehebi.
見張昭、顧雍等一班文武二十餘人，峩冠博帶，整衣端坐。
kungming geren hebei hafasa gemu bisire be sabufi, lu su be joribume uju ci aname emken emken i acame gebu hala be fonjime dorolome wajifi antahai doroi tehe.
孔明料衆謀士俱在，教肅引領，從頭逐一相見，各問姓名。施禮已畢，坐於客席。
jang joo se kungming be tuwaci, banjiha arbun eyeršeme saikan, jalan ci tucikebi, kangtaršame tugi de tafanara gūnin bi.
張昭等見孔明有飄飄然出世之表，昂昂然有凌雲之志。
jang joo se kungming ni dergi u gurun be gisureki seme jihe be safi, jang joo neneme gisun i yarkiyame hendume,
張昭等料孔明來下詞說東吳，昭先以言挑之曰：
jang joo bi giyang ni dergi emu dubei niyalma, aifinici siyan šeng be lung dzung ni bade genefi usin tarime abkai doro be sebjeleme,
「昭乃江東微末之士也。久聞先生臥於隆中，躬耕隴畝，以樂天真，
liyang fu ucun de amuran, beyebe kemuni guwan dzung, yo i de duibulembi seme donjiha bihe, ere gisun [mu]janggo,
好為梁父吟，每自比管仲、樂毅，此語果有之乎？」
kungming dolori gūnime, ere niyalma mimbe gisun i yarurengge sefi, uthai jabume, ere ju g'o liyang mini daci majige duibulerengge.
孔明暗思：「這人言語挑我。」遂應答之：「此亮平生小可之比也。」
jang joo hendume, te lio ioi jeo, siyan šeng be elbeni boo de ilan jergi solime ganafi wesihun leolen be donjime, uthai nimaha muke be baha gese.
昭曰：「近聞劉豫州三顧先生於草廬之中，而聽高論，如魚得水，
jing jeo, hiyang yang be derhi uhure adali gaici ja seme donjimbihe, emu inenggi andan de ts'oo gung de gaibuhangge ai gūnin.
每欲席捲荊襄，今一旦以屬曹公，未審是何主見？」
kungming gūnime, jang joo serengge sun cuwan i emu hebei amban, ere be neneme mohoburakū ohode, sun cuwan be adarame gisurembi seme,
孔明自思：「張昭乃孫權手下一箇謀士，若不先難倒他，如何說得孫權？」
uthai jabume, bi tuwaci, han' šang ni babe gaijarangge, galai (falanggo)[falanggū] ubašara gese ja,
遂答昭曰：「吾觀取漢上之地，易如反掌。
mini ejen lio ioi jeo gosin jurgan i yabume, uksun i niyalma i doro be durime gaijara be jenderakū ofi, tuttu hūsutuleme maraha,
吾主劉豫州，躬行仁義，不忍奪同宗之基業，故力辭之。
ajige jui lio dzung acuhiyan gisun de akdafi, gurun be dorgi deri alibume dahafi, ts'oots'oo tuttu etenggi ohobi,
劉琮孺子，聽信佞言，暗獻國投降，致使曹操得以猖獗。
te lio ioi jeo, giyang hiya bade cooha tatafi encu sain arga be gūnihabi, ere jergi niyalma i sara ba waka.
今豫州兵屯江夏，別有良圖，非等閑可知也。」
jang joo hendume, tuttu oci siyan šeng ni gisun yabun ci jurcehe kai.
昭曰：「若此，先生言行相違也。
enduringge niyalma i henduhengge, julgei niyalma i gisun tucirakūngge, beye yabume hamirakū oci gicuke sehengge kai,
聖人有云：『古者言之不出，恥躬之不逮也。』
siyan šeng beye be guwan dzung, yo i de duibuleci, bi ajigenci beyebe jobobume cūn cio bithe be tuwaha dahame, juwe gung ni yabuha be šumileme buyembi,
先生自比於管仲、樂毅，愚自幼酷愛春秋，深慕二公之為人。
guwan dzung, hūwan gung de aisilame goloi beise de da obufi, abkai fejergi be tohorombume goloi beise be dahabume, cooha be baitalahakūngge guwan dzung ni hūsun de kai,
管仲相桓公，霸諸侯，一匡天下，糾合諸侯不以兵車，管仲之力也。
yo i yadalinggū yan gurun be wehiyeme, ci gurun i nadanju funceme hecen be gaihabi,
樂毅扶持微弱之燕，下齊七十餘城。
ere juwe niyalma serengge, jalan be dasara erdemungge niyalma, julge, te i tucike saisa kai,
此二人者，可謂濟世之才，古今之豪傑也。
te ts'oots'oo dulimbai gurun de hetu undu ini cisui dailame yabume, aššaha de baharakūngge akū,
今曹操橫行於中國，擅行征伐，動無不克。
terei gūnin de acabume dahahangge be ujimbi, daharakūngge be dailambi,
有順其欲者，從而慰之；不順其欲者，從而伐之。
gisun algimbume henduhengge, bi abkai jui genggiyen hese i ubašaha fudaraka be wambi sembi, tuttu ofi mederi dorgi geleme baturu manggasa gemu dahaha,
宣言曰：『吾奉天子明詔，誅反討逆。』因此海宇震動，英雄賓服。
siyan šeng damu elbeni boo de edun biya be sebjeleme (tuwabgiya)[tobgiya] be tebeliyeme tehe bihe,
先生在草廬之中，但笑傲風月，抱膝危坐。
lio ioi jeo be weileme, irgen i jalin de aisi be yendebume, jobolon be geterembuci acambihe, tentekengge be beye wasifi abkai fejergi be sain obuha seci ombi,
今既從事劉豫州，當與生靈興利除害，此所謂『達則兼善於天下』。
hiowande gung, siyan šeng be acara onggolo hono mederi dorgi de hetu undu yabume hecen hoton be ejelehe bihe,
且玄德公未見先生之時，尚且縱橫寰宇，據守城池；
siyan šeng be acara jakade, niyalma gemu wesihun tuwame, udu buya juse bicibe, inu tasha de asha banjiha, han' gurun dahūme yendembi, ts'oots'oo mukiyembi seme ereme,
今見先生，人皆仰面望之，雖三尺童蒙，亦謂彪虎生翼，將見漢室復興，曹氏即滅矣。
gurun i fe ambasa, alin holo de somime tehe saisa gemu yasa be fufi aliyame,
朝廷故舊大臣，山林隱迹之士，皆拭目而待；
abkai tugi be jailabufi šun biyai elden be tuwara adali, irgen be muke tuwa ci tucibufi derhi sishe dele tebureo seme gūniha bihe,
拂高天之雲翳，仰日月之光輝，拯民於水火之中，措之於衽席之上。
siyan šeng, lio ioi jeo de dahafi, ts'oots'oo i cooha emgeri tucire jakade uksin agūra be waliyafi edun be tuwame ainu burlaha,
何其先生自歸豫州，曹兵一出，棄甲拋戈，望風而竄，
dergi de oci lio biyoo de karulame irgen be toktobume mutehekū, fejergi de oci emhun jui be wehiyeme han' gurun be ejeleme mutehekū,
上不能報劉表以安庶民，下不能輔孤子而據漢室。
ere be siyan šeng same yabuci gosin akū. sarkū ohode mergen akū,
先生知而使之，是不仁也；不知而使之，是不智也。
te donjici, hiowande sin yei be waliyafi fan ceng de burlaha, dang yang de gidabufi hiya keo de burlaha, beye sindara ba akū, yasai faitan fucihiyalabure adali hafirabuha sembi,
近聞玄德棄新野，走樊城，敗當陽，奔夏口，無容身之地，有燒眉之急。
ere be tuwaci, siyan šeng be bahaci ebsi elemangga nenehe de isirakū ohobi, guwan dzung, yo i tumen ubu de emu ubu isikakūbi kai,
此是自得先生以來，反不如其初也，豈有管仲、樂毅萬分之一哉？
siyan šeng mentuhun i gisun be sijirhūn seme ume wakalara.
先生幸勿以愚直而怪之！」
kung ming kangtaršame injefi hendume, peng gasha i tumen bade deyere gūnin be, geren gasha adarame bahafi sambi.
孔明昂然而笑曰：「鵬飛萬里，其志豈羣鳥之識哉？
julgei niyalma i henduhengge, sain niyalma gurun de tanggū aniya bihe de, doksin be wembume wandurengge akū ombi sehebi.
古人有云：『善人為邦百年，亦可以勝殘去殺矣。』
tuttu sehe seme ainara, jalan i nimere niyalma de duibuleme leoleki.
且以世俗病人論之：
niyalma nimeme ujelehe manggi, uyan buda ulebume okto omibume daifurambi,
夫疾病之極，當以糜粥以飲之，和藥以服之；
terei dorgi sain ojoro, beye aiturebe aliyafi, terei amala yali jeku i niyeceme, horonggo okto i dasaha de, nimeku i da getereme niyalma bahafi banjimbi kai,
待其臟腑調和，形體暫回，然後用肉食以輔之，猛藥以治之，則病根盡拔去，人得全生也。
si terei senggi sukdun acanara be aliyarakū, uthai horonggo okto, mangga jeku ulebume dulembuki serengge mangga kai,
汝若不待氣脈和緩，便投之猛藥硬食，欲求安者，誠為難矣。
seibeni mini ejen lio ioi jeo, žu nan i bade cooha gidabufi, lio biyoo i bade tehe fonde, cooha minggan isirakū, jiyanggiyūn serengge, damu guwan yūn cang, jang fei, joo yūn bihe,
以吾主劉豫州，向日軍敗於汝南，寄跡於劉表，軍不滿千，將惟關、張、趙雲而已。
sin yei serengge, alin holo de bisire emu ajige hiyan, niyalma seri, jeku orho komso bime, akdun beki ba waka,
新野山僻小縣，人民稀少，糧食鮮薄，非險要之地，
lio ioi jeo tede tehengge, tob seme nimeme ujelehe adali.
豫州借此容身，正如病勢尫羸之極也。
cooha uksin yooni akū, hoton ulan beki akū. cooha be urebuhekū, jeku isirakū.
夫以甲兵不完，城郭不堅，軍不經練，糧不繼日，
tuwakiyaci, uthai tehei bucere be aliyame, aisin gu be ulan yohoron de waliyara gese kai.
守之則坐而待死，如以金玉棄溝壑耳。
bo wang ni bade tuwa sindaha, be ho i bade muke be baitalaha be, hiya heo tūn, ts'oo žin i jergi niyalma mini gebu be donjiha de, uthai niyaman silhi meijembi,
博望燒屯，白河用水，使夏侯惇、曹仁等輩聞吾之名，心膽皆裂，
udu guwan dzung dahūme banjiha, yo i bucehekū bihe seme minde adarame isimbi.
雖管仲復生，樂毅不死，安可及我哉？
lio dzung ni dahaha be, lio ioi jeo sarkū.
劉琮投降，豫州不知，
bi kemuni gisureci, lio ioi jeo facuhūn i ucuri niyalma i doro be durici, amba jurgan waka seme tuttu ofi yabuhakū.
亮嘗數言，豫州不忍乘亂奪人之基業，此大義也，故不為之。
dang yang ni bade cooha gidabuha fonde, lio ioi jeo de bisire juwan tumen funcere irgen sakda be wehiyeme, juse be tebeliyefi dahara be lio ioi jeo waliyame jenderakū,
當陽大敗，豫州見有十數萬赴義之民，扶老攜幼，不忍棄之，
emu inenggi damu juwan ba yabume, giyang ling ni babe gaiki seme gūnirakū, emgi sasa efuleki sehengge, tere inu amba jurgan kai,
日行十里，不思進取江陵，甘與同敗，此亦大義也。
cooha i bithe de henduhengge, komsoi geren de afarakū sehebi.
兵書云：『寡不敵衆。』
etere anaburengge doro kai, urunakū etere doro bio,
勝負乃常事也，焉有必勝之理乎？
julge i ts'u gurun i hiyang ioi ududu jergi afame etefi, han' g'ao dzu, hai hiya bade emgeri afafi gung mutebuhengge tere han' sin i arga de kai,
昔楚項羽數勝高皇，垓下一戰成功，此是韓信之良謀。
han' sin, han' g'ao dzu be weileme afaha dari eteh[ek]ūbi,
且信久事高皇，未嘗累勝。
gurun booi amba arga, še ji taksire gukure be toktobuha ba bi,
國家之大計，社稷之安危，自有主謀，
angga faksidame beye be tukiyeceme untuhuri gebu gaijara niyalma de duibuleci ombio.
非比誇辨之徒，虛譽妄人耳。
tefi hebedere, ilifi gisurerede suwende we isimbi, arbun be tuwame kūbulire de tanggū de emke be muterakū, ere abkai fejergi de basucun gaijarangge kai.
坐議立談，誰人可及；臨機應變，百無一能。誠為天下取笑耶？
dzi bu mimbe sijirhūn seme ume wakalara.
子布莫怪口直！」
kungming ere emu fiyelen i gisun be gisurere jakade. jang joo golofi umai jabure gisun akū oho.
只這一篇詞，說得張昭並無一言。
tehe baci geli emu niyalma tucifi den jilgan i fonjime,
忽於坐間又一人，高言而問曰：
te ts'oo gung de tanggū tumen cooha, minggan jiyanggiyūn bifi muduri muyara, tasha tuwara adali giyang hiya be nunggeki sere arbun bi, gung ainambi.
「今曹公兵屯百萬，將列千員，龍驤虎視，平吞江夏，公以何如？」
kungming tuwaci, ts'ung sy hafan, hūi ji, ioi yoo ba i niyalma, ioi dzung siyang, {gebu ioi fan.}
孔明視之，乃是從事會稽餘姚人虞仲翔【名虞翻】。
kungming uthai jabume, ts'oots'oo, yuwan šoo i yerhuwe adali isabuha cooha be bargiyaha, lio biyoo i gaha i gese geren be baha gojime,
孔明應聲答曰：「曹操收袁紹蟻聚之兵，劫劉表烏合之衆，
cooha de fafun akū. jiyanggiyūn de bodogon akū, udu tanggū tumen geren bicibe tede gelerakū.
軍無紀律，將無謀略，雖數百萬，不足懼也。」
ioi fan ambula injeme hendume, dang yang ni bade cooha gidabufi hiya keo i bade arga mohofi,
虞翻大笑曰：「軍敗於當陽，計窮於夏口，
niyalma de dara hūsun baimbime, ainu gelerakū sembi, ere yargiyan i šan be gidafi honggo hūlhara gese kai.
區區求救於人，猶言不懼，此真掩耳偷鈴也！」
kungming hendume, coohai bithe de henduhe be donjihakūn, cooha akdun oci yargiyan i afa sehebi.
孔明曰：「豈不聞兵法云：『信兵實戰。』
mini ejen lio ioi jeo i emu udu minggan gosin jurgan i cooha, adarame tanggū tumen geren doksin cooha be alici ombi,
吾主劉豫州有數千仁義之師，安能敵百萬殘暴之衆？
bederefi hiya keo be tuwakiyame erin be aliyambi,
退守夏口，待其時也。
te suweni giyang ni dergi cooha mangga, jeku labdu, geli golmin giyang ni akdun bi,
今汝江東兵精糧足，又有長江之險，
suwe ejen be (tuwabgiya)[tobgiya] bukdafi hūlha de daha serengge, tere ambula oliha wakao.
猶欲使其主屈膝降賊，何其太懦也！
ere be bodoci, lio ioi jeo, ts'oots'oo hūlha de yargiyan i gelerakū,
若此論之，劉豫州實不懼操賊耳！」
ioi fan karu jabume mutehekū.
虞翻不能對。
tehe baci geli emu niyalma tucifi dahanduhai hendume,
坐上又一人出，應聲而問曰：
kungming, su cin jang i be alhūdame ninggun urgun i niyarakū ilenggui giyang ni dergi be gisureki seme jihebi.
「孔明效蘇秦、張儀掉三寸不爛之舌，遊說江東也。」
kungming tuwaci lin hūwai, hūwai in i bai niyalma bu dzi san, {gebu bu jy.}
孔明視之，乃臨淮淮陰人步子山【名步騭】。
kungming hendume. agu, su cin, jang i i ilenggui gisurere faksi be sahabi, su cin, jang i, gerenci tucike saisa be sahakūbi,
孔明曰：「君知蘇秦、張儀乃舌辨之士，不知蘇秦、張儀乃豪傑之輩也。
su cin ninggun gurun i doron be jafahabi, jang i juwe jergi cin gurun de aisilahabi.
蘇秦佩六國之璽綬，張儀二次相秦，
tese de gemu gurun be tohorombure erdemu, abka na be niyeceme gulhun obure urse.
皆有匡扶社稷之機，補完天地之手，
moo be tuwakiyame gūlmahūn be aliyara. huwesi de gelere, loho de jailara niyalma de duibuleci ombio.
非比守株待兔、畏刀避劍之人也。
agu sa ts'oots'oo i untuhuri holtome gebulehe gisun be donjifi kenehunjeme lashalame muterakū bime, ai gelhun akū su cin, jang i be dabumbi.
君等聞曹操虛發詐偽之詞，猶豫不決，敢望於蘇秦、張儀乎？」
bu jy karu jabume mutehekū,
步騭不能對。
holkon de tehe baci geli emu niyalma tucifi hendume, kungming, ts'oots'oo be antaka niyalma (sambi)[sembi?].
忽坐上一人問曰：「孔明以曹操何如人也？」
kungming tuwaci, pei jiyūn i su i bai niyalma. siowei jing wen {gebu siowei dzung.}
孔明視之，乃沛郡竹邑人薛敬文【名薛綜】。
kungming uthai jabume, ts'oots'oo serengge, han' gurun i hūlha kai.
孔明應聲曰：「曹操乃漢賊也。」
siowei dzung hendume, gung ni gisun tašaraha.
綜曰：「公言差矣。
bi donjici, julgei niyalma i henduhengge, abkai fejergi serengge, emu niyalma i abkai fejergi waka, abkai fejergi niyalma i abkai fejergi sehebi.
予聞古人云：『天下者，非一人之天下，乃天下人之天下也。』
tuttu ofi yoo han abkai fejergi be šūn de anabuhabi, šūn han abkai fejergi be ioi de anabuhabi.
故堯以天下禪於舜，舜以天下讓於禹。
terei amala ceng tang, jiye han be jailabuhabi. u wang, jeo han be dailahabi. geren gurun ishunde afanduhabi.
其後成湯放桀，武王伐紂，列國相吞，
han' gurun, cin gurun doro be sirafi ere erin de isinjihabi. abkai ton ede mohohobi kai.
漢承秦業以及于今，天數將終於此。
te ts'oo gung abkai fejergi ilan ubu be juwe ubu bahafi, niyalma i mujilen gemu dahahabi,
今曹操遂有天下三分之二，人皆歸心，
damu lio ioi jeo abkai erin be sarkū, terei baru eljerengge tob seme umhan be jafafi wehe de fahara, honin be bošome tasha de afabure adali, adarame gidaburakūni.
惟劉豫州不識天時，強欲爭之，正是以卵擊石，而驅羊鬬虎，安得不敗乎？」
kungming uthai esukiyeme hendume, si yala ama akū. han akū niyalma kai,
孔明應聲叱之曰：「汝乃無父無君之人也！
abka na i siden de niyalma seme banjifi tondo hioošun be beyei fulehe obuci acambi,
夫人生於天地之間者，以忠孝為立身之本。
muse gemu jalan halame han' gurun i muke boihon be jembi.
吾以汝累代食漢氏之水土，思報其君，
jalingga hūlha gurun be jobobume, irgen be nungnerengge be safi han de baili isibume gashūfi waki seme gūnici, yala amban i giyan kai.
聞有奸賊蠹國害民者，誓共戮之，臣之道也。
ts'oots'oo i mafari, han' gurun i funglu be duin tanggū aniya funceme jefi,
曹操祖宗叨食漢祿四百餘年，
han de baili isibure be gūnirakū, soorin be duriki sere fudasihūn mujilen jafaha be, abkai fejergi niyalma gemu seyembikai.
不思報效，久有篡逆之心，天下共惡之。
si abkai forgon be tede ohobi serengge, unenggi han akū, ama akū niyalma, sini emgi gisureci ojorakū, jai ume gisurere.
汝以天數歸之，真無父無君之人也。不足與語，再無復言！」
siowei dzung ambula yertefi jabuhakū,
薛綜滿面羞慚，不敢對答。
holkon de geli emu niyalma hendume,
坐上忽一人應聲問曰：
ts'oots'oo udu abkai jui be gidašame goloi beise be kadalacibe, hono cenghiyang ts'oo ts'an i omolo.
「曹操雖挾天子以令諸侯，猶是相國曹參之後。
sini ejen lio ioi jeo udu dzung san jing wang ni enen bicibe, yargiyan tašan be sarkū,
汝劉豫州雖中山靖王苗裔，無可稽考，
yasai juleri derhi araha sabu uncaha be sambi, ts'oots'oo de adarame eljeci ombi.
眼見只是織蓆販履之庸夫，何足與曹操抗衡哉！」
kungming tuwaci, u jiyūn i ba i lu gung ji. {gebu lu ji,}
孔明視之，乃吳郡陸公紀【名陸績】。
kungming injefi hendume, gung, yuwan (šoo)[šu] i sarin de tubihe be gaifi hefeliyehe lu lang wakao.
孔明笑而言曰：「公乃袁術坐間懷橘之陸郎乎？
si toktome tefi mini gisun be donji,
汝安坐，聽吾之論。
julge i wen wang, abkai fejergi ilan ubu be juwe ubu be bahafi hono amban i doroi in gurun be weilehebi.
昔日文王三分天下有其二，以服事殷，
kungdzi maktame jeo i erdemu ten de isinahabi sehebi.
孔子讚云：『周之德，其可謂至德也已矣！』
tere be han be dailahakū seme maktahangge kai,
此所謂不敢伐君也。
terei amala u wang, teni jeo han be dailame deribuhe. jeo han mujakū doksin oshon ofi. u wang dailarade,
其後紂王暴虐至甚，武王伐之，
be i, su ci morin be heturefi, amban bime han be wara be gosin seci ombio seme tafulara jakade,
伯夷、叔齊叩馬而諫曰：『以臣弒君，可謂仁乎？』
tere juwe nofi be, taigung jurgangga niyalma sehebi. kungdzi inu erdemu be maktahabi.
太公稱為義士，孔子亦稱其賢。
amban, dergi be necirakūngge tumen jalan i halarakū giyan kai.
為臣不可以犯上，此萬古不易之理也。
ts'oots'oo serengge, jalan halame han' gurun i amban, han de geli endebuku akū. kemuni soorin be duriki sere mujilen be jafahangge adarame fudasihūn hūlha waka.
曹操累世漢臣，君又無過，常懷篡弒之心，非逆賊而何？
julge han' g'ao dzu han, sy šang ni ba i emu gašan i da bihe.
昔漢高祖皇帝，起身乃泗上亭長，
mujilen onco, bodogon (amban)[amba], bithe, coohai saisa be ujeleme baitalafi han' gurun i amba doro be ilibufi, duin tanggū aniya funcehebi.
寬洪大度，重(開)[用]文武，而開大漢四百年之洪業。
mini ejen be lio halai enen waka seci, terei gosin fulehun, tondo hiyoošun be abkai fejergi wacihiyame sambi.
至於吾主，縱非劉氏宗親，仁慈忠孝，天下共知，
ts'oots'oo ci tumen ubu wesihun kai, derhi araha, sabu uncaha haha sere de girumbio,
勝操萬倍，豈以織蓆販履為辱乎？
sini gese buya juse adarame wesihun saisa i emgi gisureci ombi. si ainu girurakū.
汝小兒之見，不足與高士共論言之，豈不自恥乎？」陸績語塞。
geli emu niyalma kangtaršame tucifi hendume,
坐上一人昂然而出曰：
meni giyang ni dergi saisai giyan i gisun be daburakū gemu si gisun i durime etehe, bi sinde fonjire, si ai ging ni bithe be tacihabi.
「雖吾江東之英俊，被汝詞奪却正理，汝治何經典？」
kungming tuwaci, peng ceng ni ba i yan man ts'ai, {gebu yan jiyūn.}
孔明視之，乃彭城嚴曼才【名嚴畯】。
kungming hendume. bithei afaha be neime hergen be tuwame ejerengge, tere jalan i emu mentuhun niyalma kai. adarame gurun be (mukdebume)[mukdembume] weile be mutebuci ombi.
孔明曰：「尋章摘句，世之腐儒也，何能興邦立事？
sin yei bade usin tariha i in. wei sui bira de nimaha welmiyehe dzi ya,
且古耕莘伊尹，釣渭子牙，
jang liyang, cen ping, geng yan, deng ioi se gemu abka na be acinggiyara, duin mederi be tohorombure arga bisire urse, tese maka ya ging ni bithe be tuwahabiheni,
張良、陳平之流，鄧禹、耿弇之輩，皆有斡旋天地之手，匡扶宇宙之機，未審治何經典。
tese šusai niyalma be alhūdame fi yuwan be tuwakiyame, suwayan sahaliyan be ilgame fi be jafafi šu be leoleme bardanggilame, angga ilenggu bi seme gisureme jabšan baihabi semeo.
豈效書生區區為筆硯之間，論黃數黑，舞文弄筆，而玩唇舌乎？」
tere gisun de yan jiyūn uju be gidafi jabure gisun akū ofi ekisaka nakaha.
嚴畯低頭喪氣而不能對。
gaitai emu niyalma tucifi, kungming be jorime hendume,
忽又一人指孔明而言曰：
sini gisun bithe de oci gurun be elhe obume muterakū, cooha de oci gurun be toktobume muterakū bime adarame duin hacin de uju oho. {duin hacin serengge, erdemu i yabun, gisun i leolen, dasan i weile, fonjire tacirebe,}
「汝言『文不能安邦，武不能定國』，何故立於四科之首【四科者德行、言語、政事、文學】？」
kungming tuwaci žu nan i ba i ceng de šu, {gebu ceng bing,}
孔明視之，乃汝南程德樞【名程秉】。
kungming hendume. ambasa saisa i tacikū inu bi, buya niyalma i tacikū inu bi,
孔明曰：「有君子之儒，有小人之儒。
ambasa saisa i tacikū serengge, gosin jurgan be tebufi (nesugen)[nesuken] nemeyen i ama eme be hiyoošulambi, han be kundulembi.
夫君子之儒，心存仁義，德處溫良；孝於父母，尊於君王；
dergi de oci abkai arbun be tuwambi, fejergi de oci na i giyan be kimcimbi, dulimbade oci kesi fulehun be tumen irgen de isibumbi,
上可仰瞻乎天文，下可俯察乎地理，中可流澤於萬民；
abkai fejergi be pan ši wehe adali elhe obume dasambi, gung gebu be suduri bithe de werimbi, ere ambasa saisai tacikū.
治天下如磐石之安，立功名於青史之內，此君子之儒也。
buya niyalma i tacikū serengge, banjitai sy bithe be kiceme, untuhun wen jang be arame ajigenci fu bithe be hūlame, funiyehe šaratala ging ni bithe be tuwambi,
夫小人之儒，性務吟詩，空書翰墨；青春作賦，皓首窮經；
fi dubede udu minggan gisun bihe seme tunggen i dolo emu yargiyan ba akū,
筆下雖有千言，胸中實無一物。
han' gurun i yang hiong wen jang be tacifi dzuwang yuwan bahafi, beyebe fusihūn obufi wang mang ni fejile hafan oho bihe, amala leoseci fekume bucehe, ere gesengge buya niyalma i tacikū.
且如漢揚雄，以文章為狀元，而屈身事莽，不免投閣而死，此乃小人之儒也；
udu emu inenggi tumen gisun tucike seme ai baita.
雖日賦萬言，何足道哉！」
tehe geren niyalma tuwaci, kungming ni karu jaburengge muke i eyere gese, siran siran i gisun tucirengge, golmin bira i muke lakcarakū adali, geren gemu cira aljahabi,
坐上諸人見孔明對答如流，滔滔然如決江河之水，衆皆失色。
geli u jiyūn i ba i jang wen. hūi ji, u ceng ni bai lo tung ere juwe nofi tucifi mohobume fonjiki serede,
又有吳郡吳人張溫、會稽烏(程)[傷]人駱統二人，又欲問難，
holkon de emu niyalma tulergici jifi den jilgan i hendume,
忽一人自外而入，厲聲言曰：
kungming ere jalan i erdemungge niyalma, suweni geren, ilenggu femen de akdafi mohoburengge, antaha be kundulere doro waka kai.
「孔明乃當世之奇才，汝等却以唇齒相難，非敬客之禮也。
ts'oots'oo tanggū tumen geren be gaifi tashai adali giyang ni julergi be tuwambi,
曹操引百萬之衆虎視江南，
bata be bederebure arga be gūnirakū, damu angga de akdafi meni meni beye be mangga araci, dasan i weile be faššambi serengge aba.
不思退敵之策，今以口頭之說，各負己能，政事安在？
u heo aliyame goidaha, siyan šeng hūdun dosifi taksire gukure doro be leoleki.
吳侯久等，請先生便入，以論危安。」
沒有留言:
張貼留言